حسگر سطح روغن یا Oil Level Sensor قطعه‌ای الکترونیکی است که با اندازه‌گیری میزان روغن موتور، اطلاعات را به ECU یا پشت آمپر خودرو ارسال می‌کند. هدف از این سنسور، جلوگیری از کم شدن یا زیاد شدن بیش از حد روغن موتور و هشدار سریع به راننده است تا از آسیب‌های جدی به موتور جلوگیری شود.
تاریخچه
- در خودروهای قدیمی، فقط میل‌گیج روغن (Dipstick) وجود داشت.
- از اوایل دهه ۹۰ میلادی و در خودروهای مدرن، سنسور الکترونیکی سطح روغن افزوده شد تا راننده بدون باز کردن کاپوت بتواند وضعیت روغن را بررسی کند.
وظیفه و عملکرد
- اندازه‌گیری مداوم سطح روغن در کارتل موتور
- ارسال سیگنال به پشت آمپر یا سیستم مدیریت موتور (ECU)
- فعال کردن چراغ هشدار روغن در صورت پایین یا بالا بودن غیرمجاز سطح روغن
انواع حسگر سطح روغن
- الکترونیکی (بر پایه خازن یا مقاومت): متداول‌ترین نوع سنسور که با تغییر خاصیت الکتریکی سطح روغن، مقدار آن را اندازه می‌گیرد.
- مکانیکی-الکترونیکی: دارای بازوی شناور یا فلوتر است که با تغییر سطح روغن، سیگنال ارسال می‌کند.
- اپتیکال (نوری): در برخی خودروهای گران‌قیمت، با عبور نور از یک پنجره سنسور سطح روغن را تشخیص می‌دهد.
محل نصب حسگر
- سنسور سطح روغن در کارتل روغن موتور و معمولا در پایین‌ترین قسمت موتور نصب می‌شود تا کمترین سطح روغن موتور را بتواند تشخیص دهد.
جنس و ساختار سنسور سطح روغن
- عایق‌بندی کامل نسبت به گرما و روغن
- سرامیک یا پلاستیک مقاوم به حرارت و خوردگی
- اجزای الکترونیکی (مدار، سنسور و سیم‌کشی)
- فلوتر (در نوع مکانیکی)
- سوکت ضدآب و ضد روغن
قطعات مرتبط
- ECU موتور
- چراغ هشدار روغن داشبورد
- سیم‌کشی سنسور
- کارتل روغن و پمپ روغن
نشانه‌های خرابی سنسور
- روشن شدن چراغ هشدار سطح روغن به‌طور بی دلیل یا قطع بودن هشدار
- عدم نمایش صحیح سطح روغن در پشت آمپر یا نمایشگر دیجیتال
- خطای سنسور سطح روغن در دیاگ
- تاخیر زیاد یا عدم هشدار هنگام کاهش یا افزایش روغن
- ایجاد پیغام‌های خطا برای راننده
عوامل خرابی سنسور
- کهنه شدن و مستهلک شدن سنسور بر اثر تماس طولانی با روغن داغ
- نفوذ آب/رطوبت یا گردوغبار به مدار سنسور
- شکستگی یا خراش فیزیکی سنسور هنگام سرویس یا تعویض روغن
- شل شدن یا سولفاته شدن سوکت سنسور
طول عمر سنسور سطح روغن
- به‌طور متوسط بین ۸۰ تا ۱۵۰ هزار کیلومتر
- بسته به کیفیت روغن و سرویس صحیح می‌تواند کمتر یا بیشتر باشد
نکات نگهداری و تعمیر
- تعویض منظم روغن موتور طبق توصیه سازنده
- دوری از شستشوی موتور با آب فشار قوی (ممکن است به سوکت سنسور آسیب بزند)
- بررسی سوکت و سیم‌کشی سنسور هر بار هنگام تعویض روغن
- استفاده از روغن با کیفیت و تعویض فیلتر در موعد مقرر
تعمیرپذیری
- سنسور سطح روغن اغلب تعمیرپذیر نیست و در صورت خرابی باید تعویض شود.
- البته اگر مشکل مربوط به سوکت یا اتصالات باشد، می‌توان آن را تعمیر کرد.
روش تعویض سنسور سطح روغن
- خودرو را خاموش و روی سطح صاف قرار دهید.
- صبر کنید موتور کاملاً سرد شود.
- در صورت نیاز روغن موتور را تخلیه کنید.
- سوکت سنسور را جدا کنید.
- پیچ‌های سنسور را باز و سنسور کهنه را با دقت خارج نمایید.
- سنسور جدید را جایگزین و پیچ‌ها را محکم کنید.
- سوکت را متصل و روغن موتور را با مقدار مناسب اضافه کنید.
- خودرو را روشن کرده و از نبود نشتی یا ارور مطمئن شوید.
جمع‌بندی
سنسور سطح روغن یکی از قطعات مهم در مدیریت سلامت موتور است که با هشدار به موقع، می‌تواند از آسیب جدی و هزینه‌های سنگین جلوگیری کند. هرگونه خطا یا ارور باید با بررسی سطح واقعی روغن و عیب‌یابی سنسور پیگیری شود.
